Polecmy Wystawianie Świadectw Charakterystyki Energetycznej budynków oraz lokali.Badania termowizyjne Wystawianie Świadectw Charakterystyki Energetycznej budynków oraz lokali. Badania termowizyjne


Książka..O Galicji Zdjęcia z kresów ..Kresy wschodnie Grzymałów Mapy historyczne Świdnica filmy taneczne filmy turniejowe taniec towarzyski współczesny nowoczesny klub taneczny swidnica wspolczesnyFilmy TanecznePielgrzymka



 1772 –1918

Galicja

autor opracowania : Brożbar Czesław

Herb austriackich prowincji Galicji i Ladomerii – wprowadzony w 1782 r. z dodanym na tarczy sercowej herbem Krakowa.

Był to jeden z dwóch herbów Galicji funkcjonujący do I wojny światowej.

W 1772 r. Austrii przypadły ziemie po Wisłę, ujście Sanu i na południe od tej linii Sandomierz- Dubienka aż po Zbrucz. Obszar ten nazwano Królestwem Galicji i Lodomerii, nazwy te pochodziły z oficjalnego uzasadnienia zaboru ziem Polski.Władze z Wiednia przypominały bowiem, iż Korona Węgierska posiadała nie przedawnione prawa do Rusi halicko – włodzimierskiej, datujące się z przełomu XII/XIII wieku kiedy to Węgrzy próbowali opanować tę część Rusi i tytułowali się “reges Galiciae et Lodomerioe” .

Dalsze zdobycze pochodziły z trzeciego rozbioru w 1795 r.

Galicja stała się osobną prowincją z gubernatorem na czele, a stolicą został Lwów.

Gubernatora powoływał i odwoływał cesarz, gubernator stał na czele gubernium złożonego z radców, kraj podzielono na Cyrkuły ze starostami ( Kreishauptman ) na czele , cały aparat administracyjny obsługiwała ludność mówiąca w języku niemieckim pochodząca z kraju monarchii , miało to dać początek germanizacji miejscowej ludności .

Z konieczności Cyrkuły jednak posługiwały się w terenie już istniejącymi magistratami jako organem urzędu miejskiego oraz tzw. dominiami jako organem zarządu wiejskiego; były to instytucje wykonawcze Dominium, czyli “zwierzchność gruntowa” składało się z jednej albo kilku wsi należących do jednego dworu i tego samego właściciela, który sprawował władzę z tytułu przysługującego mu zwierzchności nad poddanymi.

Funkcje zlecone przez Cyrkuł mógł wykonywać osobiście, lub za pośrednictwem mandatariusza w zakresie administracyjnym i justycjariusza w zakresie sądowym. Ponieważ dominium wykonywało wszystkie polecenia Cyrkułu, łącznie ze ściąganiem podatków, powoływaniem rekruta, więc dla ludności miejscowej, dwór stał się nienawistnym narzędziem administracyjnym.

Przez pierwsze parę lat, bo do 1784 r. w Galicji pozostawiono polskie sądy ( ziemskie i grodzkie ), oraz prawo polskie , które miało obowiązywać aż do zakończenia w Austrii prac kodyfikacyjnych .

W 1787 r. wprowadzono tzw. kodeks Józefiński, sytuacja ta utrzymywała się do 1797 r. kiedy to w Galicji wprowadzono kodeks cywilny “ zachodnio galicyjski, a w 1811r. ogólno austriacki kodeks cywilny ( Allgemeines Burgerliches Gesetzbuch ) .

Staropolski podział miast na królewskie i prywatne zastąpiono podziałem na trzy klasy.

Do pierwszej klasy zaliczono tylko Lwów jako stolicę prowincji, posiadał on prawo reprezentacji w miejscowym Sejmie Stanowym, druga klasa to miasta tzw. cesarskie posiadające przywileje monarsze nadane przez królów Polski, trzecia klasa to miasta posiadające magistraty, które często tylko tym odróżniały się od wsi.

Mieszkańców miast podzielono na obywateli ( Burger )uprawnionych do korzystania z przedsiębiorstw miejskich ( młyny , tartaki, kamieniołomy, browary ), oraz mieszkańców ( Bewohner ) opłacających specjalny podatek .

Byt ludności włościańskiej uległ niewielkiej poprawie, o ile w Rzeczypospolitej szlacheckiej chłopi znajdowali się pod pełnią władzy swego pana, to w Austrii już w drugiej połowie XVII w. Władza państwowa ingerowała w stosunki pomiędzy panem i chłopem. Chłopi otrzymali opiekę sądową i prawną.

Od decyzji Dominium można było się odwołać do Cyrkułu, a następnie do gubernium.

W zakresie powinności włościańskich, reformy z lat 1775, 1781 i 1789 zakazywały. Zwiększenia ciężarów pańszczyźnianych dla chłopa: przyjęte, trzy dni w tygodniu stanowią nie przekraczalne maksimum na rzecz dworu, określono także jej czas trwania zimą i latem.

Cesarz Józef II przygotowywał ogólno austriacka reformę, urbanalną, która zapewniała chłopu 70% dochodu z gospodarstwa, a pozostałe 30% podzielono na dwór i państwo.

Reformę jednak cofnięto w 1790 r. po śmierci Józefa II, co na wsi zostało przyjęte, jako, że dobry cesarz chciał polepszyć dolę chłopa, jednak administracja, czyli dwór do tego nie dopuścił. Udało się jednak Józefowi II znieść poddaństwo osobiste chłopów, przywracając im swobodę przenoszenia się ze wsi do wsi, a także zamieszkania w miastach.

Wobec Żydów polityka Austrii zmierzała do tego, aby ludność tą uczynić jak najmniej szkodliwą dla chrześcijaństwa. Starano się usuwać Żydów z terenów wsi, zakazując dzierżawy gruntów nie uprawianych własnoręcznie, arendy karczm, browarów, młynów okładając te zakłady specjalnym podatkiem oraz obowiązkiem służby wojskowej. Próbowano również germanizować tę ludność nadając im niemieckie nazwiska i zmuszając do nauki języka niemieckiego. Dopiero. Patent z 1789 r. skodyfikował przepisy i usunięto jaskra wie dyskryminujące tę ludność

W 1775 r. w Galicji został powołany Sejm Stanowy na wzór innych krajów monarchii, zwany postulatowym, sama nazwa (Landtag) pochodziła stąd, że cesarz do sejmu nie występował z propozycja, ale z żądaniem, czyli z postulatem, a sejm miał się tylko zastanowić nad sposobem jego realizacji. Sejm galicyjski miał się składać z magnaterii, szlachty i przedstawicieli miast.

Do magnaterii należeli biskupi i infałatowie, a ze szlachty prawo do zasiadania w sejmie mieli ci, którzy opłacali określoną wysokość podatku gruntowego.

Sejm galicyjski zorganizowany według ordynacji z 1775 r. nie zebrał się ani razu, W 1782 r. Józef II wydał II ordynację i sejm na jej podstawie zebrał się dwa razy w czasie panowania Józefa II .

Po jego śmierci tron objął Leopold II. Leopold II zliberalizował swoją politykę wobec ziem anektowanych, ze Lwowa do Wiednia wyruszyła grupa polityków na czele z Józefem Maksymilianem Ossolińskim przekładając cesarzowi projekt Konstytucji Galicji. Konstytucja przewidywała podział trójstronny władzy; jednoizbowy sejm, władza wykonawcza administracji podlegająca Wiedniowi, a sądownictwo oddane miejscowym sądom.

W 1792 r. umiera Leopold II i władzę obejmuje Franciszek I , a w 1804 zostaje cesarzem Austrii , wikła kraj w długoletnią wojnę z Francją , na Galicję nakłada surowsze podatki i zwiększony nabór rekruta.

Po Kongresie Wiedeńskim obszar Galicji i Lodomerii wynosił 77,3 tyś .km2 z około 3,5 milionową ludnością . W 1822 r. mieszkało 47,5 % Polaków, 45,5% Ukraińców, 6 % Żydów i 1 % Niemców. Największe zaludnienie było w okolicach; Bochni, Lwowa, Jasła, Wadowic, najniższe w rejonach górskich we wschodniej Galicji.

Na tronie zasiadał Franciszek I, ale faktyczną władzę sprawował centralny aparat władzy 04 państwowej – Rząd, na czele, którego stał wszechwładny Kanclerz Klemens Lothar von Maternich, główny twórca rządów policyjnych, utrzymania absolutyzmu, przeciwnik wszelkich ruchów wolnościowych. Zlikwidował część reform przeprowadzonych prze Józefa II i Leopolda II, potrafił osobiście sprawdzać urzędników administracji.

W Galicji jak za poprzednich cesarzy rządził gubernator mający do pomocy urzędników i tzw. radców ( Hofrathe), oraz niższych funkcjonariuszy tworzących tzw. Guberniom galicyjskie sądownictwo oparte na austriackich wzorcach i zorganizowane podobnie jak średnie i wyższe szkolnictwo. Urzędnicy opłacani przez państwo mieli zakazane pobieranie dodatkowych opłat za dodatkową pracę, w praktyce zaczęła szerzyć się łapownictwo. Wbrew intencjom Wiednia niemieckojęzyczna kadra urzędnicza zamiast zniemczać włościan sama zaczęła się polonizować, a zwłaszcza w II i III pokoleniu. Taki rodowód posiada słynny polski XIX

poeta Wicenty Pol, czy historyk Antoni Zygmunt Halela. Natomiast Polacy po opanowaniu

Języka niemieckiego zaczęli przenikać do średniego szczebla administracji austriackiej.

Sytuacja gospodarcza Galicji była wręcz bardzo trudna, po rozbiorach została odcięta od reszty kraju, z którym łączyły ją bite trakty, spławne rzeki i wspólny rynek. W nowym kraju też była odcięta górami od reszty krajów monarchii, połączenia komunikacyjne prawie nie istniały. Galicja słabo rozwinięta przemysłowo została zarzucona towarami z innych krajów monarchii, grzebiąc tym sposobem jej powoli rozwijający się przemysł. Galicja pozostała krajem wyłącznie rolniczym z przestarzałą technologią rolną, a jak na ówczesne czasy była krajem przeludnionym. Ogólną nędze pogłębiały ciągle podnoszone podatki, w 1817 r. patent cesarski wprowadził podwójny podatek gruntowy, 100 % jednorazowy dodatek związany z liwerunkiem zwiększał podatek wojskowy, o 50 % powiększał podatek klasowy, czyli dochodowy, oprócz tego istniało jeszcze pogłówne w wysokości 30 grajcarów od osoby. Kolejnym obciążeniem dla ludności był pobór rekruta, a zwłaszcza w czasie wojen napoleońskich.

Po Kongresie Wiedeńskim na terenie Galicji stacjonowały: 11 pułk piechoty, 10 pułk kawalerii ( 3 szwoleżerów, 4 huzarów, 1 kirasjerów, 1 ułanów i 1 dragonów), oddziały te należało wyżywić i zaopatrzyć, w pewnym stopniu ich obecność wpływała na rozwój usług i przemysłu lokalnego.

Według Waleriana Kalinki – duchowieństwo galicyjskie było zredukowane do rangi uzupełnienia policji, pomocnika straży finansowej i audytoria tu wojskowego.

Hierarchia greko katolicka ( unicka) również manifestowała swoją lojalność wobec Austrii.

Gubernium już na początki lat 20 XIX w. Wykorzystało w swojej polityce Ukraińców przeciw Polakom.Lwów pozostaje nadal stolicą kraju i zachowuje swoje przywileje, zyskując z czasem nowe.

W styczniu każdego roku do Lwowa zjeżdżała się szlachta, ponieważ we Lwowie znajdowała się galicyjska Tabula Krajowa ( Tabula regi), czyli Księgi Hipoteczne, to tu odbywały się obroty nieruchomościami ziemskimi.

Miasteczko Brody leżące na granicy z imperium Rosyjskim odgrywało rolę miasta handlowego, chociaż obszarowo miastami były Bochnia, Myślenice, Nowy Sącz Tarnów, Rzeszów, Jasło, Przemyśl, Halicz, Stanisławów.

Od 1822 r. odnotowuje się powolny wzrost inteligencji zasilanej często przez mieszkańców wsi ; prawników , urzędników , nauczycieli , lekarzy , aptekarzy .Znaczna część miasteczek wschodnie Galicji zamieszkiwali prawie wyłącznie Żydzi ( Kańczuga, Dynów ) tworząc tzw. .Getta , w dalszym ciągu mieli zakaz osiedlania się na wsiach ,chyba , że podjęli własnoręczną uprawę roli , lub parali się rzemiosłem . W miastach żyli z handlu, czasem z 1 rzemiosła, obowiązywał ich specjalny podatek, tzw. świeczkowy – od ilości świec zapalanych podczas szabasu, oraz koszerny (związany z ubojem zwierząt). Austriackie przepisy nie zwalniały ich od służby wojskowej. Getta mogli opuszczać tylko bogaci kupcy, oraz osoby decydujące się na częściowe porzucenie strojów i obrzędów wspólnot żydowskich.

Położenie włościan nie uległo większy zmianom do końca XVIII w. Wprawdzie reformyzefińskie zmniejszyły obciążenia pańszczyźniane gospodarstw chłopskich na rzecz dworu i zabraniały rugowania chłopów z ich gospodarstw – około 70 % ziemi należała do nich, jednak słaby rynek wewnętrzny i pańszczyzna hamowały rozwój gospodarki pieniężnej, a zamiana pańszczyzny na czynsz w Galicji była czymś rzadkim.

Postępowało natomiast rozdrobnienie chłopskich gospodarstw, natomiast powinności na rzecz dworu były przez właścicieli.

Egzekwowane w sposób bezwzględny i skrupulatny. Po Kongresie Wiedeńskim w 1817 r. Franciszek I odbył podróż po królestwie Galicji i Lodomerii zdobywając się na kilka gestów w ramach podpisanych umów podczas Kongresu. Został przywrócony Sejm Stanowy, zawieszony po III rozbiorze. Według patentu z 1817 r. do Sejmu mieli wejść reprezentanci czterech klas magnaci, rycerstwo, duchowieństwo i mieszczaństwo Sesje sejmowe odbywały się raz w roku przez trzy dni, ważność ustaleń na sesjach była żadna, mogły być jedynie opiniowane, rząd austriacki z reguły ich nie uwzględniał. Na sesje Sejmu przychodzili wszyscy magnaci: Książęta, hrabiowie, baronowie, ziemianie natomiast ci, którzy opłacili rocznie, co najmniej 75 zł reńskich. podatku gruntowego, duchownych reprezentowali biskupi i opaci – rzymsko katoliccy i uniccy , mieszczan reprezentowało jedynie dwóch delegatów i to z rejonu Lwowa .Kolejnym gestem Franciszka I, to ponowne otwarcie założonego przez króla Jana II Kazimierza w 1661 r. Uniwersytetu Lwowskiego, który został otwarty po I rozbiorze. w 1784 r. jako Uniwersytet austriacki, zamknięty po III rozbiorze i ponownie otwarty w 1817 r. jako Uniwersytet Lwowski. Uczelnia posiadała trzy wydziały; filozofię, teologię, prawo, wykłady odbywały się w języku łacińskim, a od 1824 r. w niemieckim, w związku z tym nie cieszył się on popularnością wśród Polaków.

Szkolnictwo średnie w Galicji upadło prawie doszczętnie, gimnazja znajdowały się tylko w Bochni, Tarnowie, Rzeszowie Przemyślu, Stnisławowie. W 1828 r. z związku z pogorszeniem się stosunków austriackich z imperium rosyjskim, ówczesny gubernator Galicji książę August Lubkowitz w obliczu konfliktu starał się pozyskać Polaków przez kolejne gesty polityki pro polskiej. To wtedy Uniwersytet Lwowski otrzymał katedrę języka Polskiego i Literatury. Zostało otwarte “Ossolineum”, na które Józef Maksymilian Osoliński otrzymał zgodę cesarza już w 1817 r. Rząd austriacki wydał rozporządzenie o urzędnikach państwowych, którzy musieli znać język polski. Ta polityka pro polska miała krótki charakter, bo zmieniła się zaraz po upadku Powstania Listopadowego

Lata 1832 do 1846 r. to jeden z najgorszych okresów w dziejach Galicji.

Przemysł rolny prawie nie istniał po za gorzelnictwem, które stało się głównym źródłem dochodów folwarków nadal panował ustrój pańszczyźniany i to na chłopów spadały wszystkie obciążenia podatkowe na rzecz państwa i kościoła. Źródłem nędzy chłopskiej w Galicji były występujące tam częste klęski głodu czy chorób i odcięcie od rynków zbytu.

Tylko nie liczni byli zainteresowani wyrwaniem Galicji z marazmu i zacofania, należeli do nich książę Leon Sapiecha , Tadeusz Wasiłowski i Alfred Potocki , to dzięki nim w 1839 r. powstało Galicyjskie Towarzystwo Kredytowe Ziemskie , w 1843 r. Galicyjskiej Kasy Oszczędności we Lwowie , a w 1844 r. Akademia Techniczna we Lwowie . Powstał projekt linii kolejowej Kraków –Lwów, w 1842 r. hr. Kazimierz Krasicki wystąpił z projektem nadania chłopom “własności użytkowej, nie znalazł on poparcia, w 1843 r. Tadeusz Wasiłowski przewidywał zmianę pańszczyzny na czynsz, co projektodawca chciał przeprowadzić, zaczynając od najbogatszych. W tym samym roku Sejm Stanowy wystąpił z petycją do cesarza o ustanowienie komisji, która wprowadziłaby projekt reformy agrarnej.

W 1845 r. w skutek klęsk elementarnych chłopstwo zaczęło się buntować przeciw prowadzonej wobec nich polityki państwa. Parlament Austriacki uchwalił wniosek, aby komisja rozważyła zamianę pańszczyzny na daniny; zbożowe i czynsze z ewentualnym wykupem ich przez chłopów, jednak do wyboru komisji nie doszło 39 wobec oporu mniejszości sejmowej. Gubernatorem Galicji był arcyksiążę Karol Józef Ferdynand, prezydentem guberniu baron Franz Krieg, który faktycznie rządził krajem. Krieg był przeciwny temu, aby szlachta przeprowadziła reformę agrarna, chociaż był jej zwolennikiem, ale sądził, że jeżeli reformę uwłaszczeniową przeprowadzi rząd Austrii, to taki akt przywiąże chłopa do monarchii, wytrąci broń z ręki wszelkim spiskom. W 1839 –1841 r. prawie wszystkie organizacje spiskowe działające na terenie Galicji zostały przez policję rozbite, aresztowania rozpoczęły się w Przemyślu po wykryciu działającego tam Związku Demokratów Wojskowych, które planowało na wiosnę 1840 r. wybuch powstania, aresztowano 60 oficerów i szeregowych żołnierzy z pułku “Mazzuchelli”. Następnie aresztowania dotknęły Ludu Polskiego, Młodej Sarmacji i Konfederacji Powszechniej Narodu Polskiego. Przed sądami stanęło kilkaset osób z tego 51 skazano na śmierć, następnie przez cesarza złagodzone na długoletnie więzienia. Podziemie na terenie Galicji przez jakiś czas przestało istnieć, jednak już, w 1846 r. w Galicji sytuacja stała się bardzo napięta, a zwłaszcza w niektórych rejonach wiejskich, klęski nieurodzaju, oraz dwukrotnej wielkiej powodzi, a następnie głodu w 1845 r. Odbudował się też ruch spiskowy – Towarzystwo Demokratycznej Polski, rozbudował je Teofil Wiśniewski, Edward Dembowski, Leon Mazurkiewicz oraz Julian Goslar, który wygłosił do chłopstwa radykalną odezwę wzywającą ich do walki z zaborcami.

Wzrastała świadomość wybuchu powstania, lub też ogłoszenia reform agrarnych przez rząd Austrii, do czego dążył baron Krieg, a co mogło utrudnić wciągnięcie chłopów do walki o niepodległość.

22.12. 1845 r. Mierosławski opuszcza Paryż wyznaczając termin wybuchu powstania na 2.02.1845 r. .

31.12.1846 r. przybył do Poznania przywożąc ze sobą instrukcje i nominacje na stanowiska dowódcze , później udał się do Krakowa , gdzie 18.01.1846 r. ukonstytuował się Rząd Narodowy .

W Poznaniu hr. Henryk Pomiński , a w Galicji książę Władysław Sanguszko udzieli władzom informacji o spisku . 12. 02. 1846 r. władze Prus aresztowały Mierosławskiego i 70 czołowych działaczy Stowarzyszenia . Na terenie Galicji aresztowano we Lwowie 35 spiskowców, dalszych aresztowań nie dokonano przypuszczalnie, aby wybuch powstania stał się pretekstem do zlikwidowania Rzeczypospolitej Krakowskiej.

W zachodniej Galicji gdzie na wsiach sytuacja była napięta, starosta Tarnowa Józef Breinl von Wallerstem postanowił wykorzystać poruszenie chłopów przeciw dworom szlacheckim i w ten sposób zdławić przygotowania do powstawanie. Nawiązał kontakt z Jakubem Szelą, chłopem ze wsi Szmarzowa, który przez 24 lata wiódł spór sądowy z właścicielem wsi, a przez chłopów uważany za przywódcę. Obietnicami korzyści finansowych oraz uzyskania ulg w powinnościach pańszczyźnianych skłonił go do podjęcia akcji przeciw spiskującej szlachcie. Dowódcą powstańczym Tarnowa był major Leon Czachowski, aby uniknąć aresztowań i rozruchów chłopskich, przesunął termin akcji z nocy 21 na 22 luty, na noc 18 na 19 i zebrał swoje oddziały w okolicy “Lisiej góry ‘ chcąc zaatakować Tarnów.

Plan jednak nie powiódł się, chłopi uderzyli na oddziały powstańcze i rozproszyły je, pewną część powstańców szlacheckich pojmawszy do niewoli i oddając ich władzom austriackich.

Rozpoczęty ruch chłopów przeciw dworom zaczął się rozszerzać na nowe Cyrkuły; jasielski, nowo sądecki, wadowicki i część rzeszowskiego. Palono dwory mordując właścicieli całymi rodzinami wraz z dziećmi. Szacuje się że spalono 430 dworów, a liczbę, często w bestialski sposób pomordowanych ofiar, określono na 1070 osób, chociaż Stefan Kieniewicz, Ruch chłopski w Galicji w 1846 r., określa liczbę ofiar na około 2 tyś.Tak to ruch chłopski zamiast przeciw zaborcom zastał skierowany przeciw powstaniu. Wyjątek stanowią chłopi z Chochołowa kierowani przez księdza Józefa Kmietowicza i organistę Jana Kantego Andruszkiewicza. Górali z Chochołowa pokonała straż graniczna, spierana przez górali z Czarnego Dunajca. Przywódcą chłopów z Cyrkułów jasielskiego i tarnowskiego był Jakub Szela, który po dokonaniu rzezi próbował uzyskać od władz likwidacji choćby części pańszczyzny.18.04.1846 przybył do Tarnowa wiceprezydent gubernium Leopold von Lizansky , który wezwał do siebie Szelę i zażądał, aby powstrzymał dalsze wystąpienia chłopskie. Szela zgodził się za obietnicę zamiany pańszczyzny na czynsze, nie doszło do tego, a patent cesarski z 13.04.1846 r. znosił tylko drugorzędne powinności wobec dworu tz. podwody i dni pomocnicze . Maternich wychwalał chłopów za ich przywiązanie do monarchii, ale gdy minęło zagrożenie wybuchu powstania zlikwidował chłopskie oddziały przy pomocy wojska, Szelę zatrzymano w Tarnowie pod nadzorem policji, później wysłano go na Bukowinę, gdzie otrzymał na własność gospodarstwo rolne.

6.11.1846 r. trzy mocarstwa anulowały postanowienia traktatu Wiedeńskiego i Rzeczypospolita Krakowska przestała istnieć , jej terytorium włączono do państwa Austrowęgier , komendę nad miastem objął feldmarszałek Henrich Castiglione .We Lwowie dokonano egzekucji Teofila Wiśniowskiego, przewidzianego przez powstańców na wielkorządcę wschodniej Galicji. Na wieść o rewolucji Francuskiej 13.03.1848 r. na ulice Wiednia i Krakowa wyległy tłumy mieszkańców , a 18.03. Obalono kanclerza Maternicha.

W 1848 r. Lwów liczył 70 tyś. ludności i na wieść o rewolucji wiedeńskiej środowisko inteligencji demokratycznej postanowiło wysłać do cesarza petycję z prośbą o wprowadzenie reform i zwiększenie uprawnień ludności polskiej . 19.03.1848 r. do gubernatora Franza von Stadiona udała się delegacja z gotowym materiałem podpisanym przez kilkadziesiąt tyś. osób , zażądano w nim m.in. zwolnienia więźniów politycznych , Stadion zgodził się przesłać adres do cesarza i zwolnił 150 więźniów .Ukonstytuował się Komitet Gwardii Narodowej, ulegając jednak gubernatorowi komitet rozwiązał się, ale jego działacze utworzyli 50 osobową deputację i sami postanowili dostarczyć cesarzowi swój adres z 19.03. Zabierają po drodze delegatów z innych miast. Deputację i to jedynie część przyjął cesarz dopiero 6.04. Przyjmując adres, ale odpowiedź mieli dać jego ministrowie. Dopiero 22.05 został wybrany nowy premier baron Frans von Pillersdff , który dał odpowiedź delegacji , że nadana Austrii konstytucja spełnia żądania Polaków .We Lwowie wbrew gubernatorowi, 15.04.1848 r. została utworzona Centralna Rada Narodowa na czele której stanęli Jan Dobrzński , Franciszek Smolka i znany polski poeta Aleksander Fredro . Po wejściu w życie wiedeńskiej Konstytucji, lwowska Rada została zalegalizowana. Gubernator Stadion chcąc uniemożliwić działalność elementów rewolucyjnych Galicji zdecydował się na radykalne posunięcia w sprawie chłopskiej. W nocy z 5 na 6.04. Wiktor Haltman ułożył odezwę do obywateli ziemskich, wzywają ich do publicznego darowania pańszczyzny w dniu Wielkanocy ( 23.04).

Stadion zdając sobie sprawę z problemu chłopskiego słał petycje za petycją do cesarza w tej prawie, nie doczekawszy się odpowiedzi 22.04 w Wielką Sobotę , ogłosił na własną rękę , że z dniem 15.05.1848 R. pańszczyzna zostaje zniesiona, za wynagrodzeniem w swoim czasie wymierzyć się mającym na koszt państwa. Serwituty, a więc prawo wspólnego użytkowania lasów i pastwisk przez dwory i wsie miały zostać utrzymane.

Rząd Austriacki zatwierdził posunięcie Stadiona z datą wsteczną na 17.o4.1848 r. W ten sposób inteligentny gubernator pokrzyżował plany obozu demokratycznego w wykorzystaniu chłopów do celów spiskowych .19,04.1848 r. grupa dygnitarzy kościoła unickiego wystąpiła do cesarza z adresem o ochronę przed uciskiem polskim . Dwa tygodnie później pod przewodnictwem biskupa Grzegorza Joachimowicza ukonstytuowała się Hołowna Rada Ruska, wydając własne pismo “Zorza Halicka” ( Zoria Hałycka ). Od Lwowskiej katedry św. Jura, w której odbywały się zebrania Rady, grupę tę nazwano “świętojurajcami”. Rada deklarowała lojalność wobec monarchii i wystąpiła z postulatem na Podział Galicji; wschodnią ukraińską i zachodnią polska. W czerwcu odbyły się dwustopniowe powszechne wybory do parlamentu Austrii. Z Galicji mandaty uzyskało 27 ziemian, 32 chłopów ( 17 Polaków i 14 Ukraińców),24 przedstawicieli inteligencji, 15 księży i 2 Żydów. Posłowie polscy weszli do Koła Polskiego, które głosowało jak demokraci. Posłowie chłopscy zasiedli na prawicy i popierali rząd uważany za wybawcę interesów wsi. Parlament uchwalił uwłaszczenie na terenie całej monarchii, utrzymane zostały serwituty i przyznano właścicielom ziemskim odszkodowania ze skarby państwa. Gubernator Stadion powołany został do władz Austrii, a jego miejsce zajął Polak Michał Zeleski, wyjednał on dla Polaków pewne ustępstwa: w większych miastach powołano samorząd, zapowiedziano z polszczenie wykładów uniwersyteckich, zrezygnowano z podziału Galicji. W październiku 1848 r. wybuchło w Wiedniu kolejne powstanie, a sytuacja na terenie Galicji zaostrzyła się. Wielu polskich działaczy wolnościowych uciekło za Karpaty, aby wziąć udział w Powstaniu Węgierskim.2.12.1848 r. abdykował chory umysłowo cesarz Ferdynand I , na tron wstąpił 18 letni Franciszek Józef I rozpoczynając swoje 68 letnie rządy .

Po wydarzeniach Wiosy Ludów w Austrii premierem został Aleksander von Bach zwolennik germanizacji i centralizacji , gubernatorem Galicji zostaje znów Polak hr. Agenor Gołóchowski , który musiał wykonywać wszystkie instrukcje Wiednia . Reforma agrarna w życie wchodziła stopniowo , na pokrycie odszkodowań właścicieli ziemskich wprowadzono nowy i osbny podatek , nie załatwiono sprawy serwitutów , a więc lasów i pastwisk pozostawiając je w rękach dworskich , które otrzymały także prawo propinacji i indemnacji , to dzieki tym dwum prawowom wielka własność ziemska przetrwała kryzys uwłaszczeniowy . Władae Galicji przeprowadziłi reformę administracji , w miejsce cyrkułów , wprowadzono znacznie mniejsze powiaty , które dzieliły się na gminy .Własność ziemską nie włączono do gmin wiejskich , zachowały pełną odrębność . Chłop zyskując ziemię na własność , był wolny , ale płacił większe podatki . Pozbawiono go również opieki dworu w czasie klęsk żywiołowych , czy głodu .W czasie klęsk głodu i epidemi w latach 1845-1846 r. liczba ludności wiejskiej w latach 60 XIX w. spadła o 6 % . Po klęsce Wiosny Ludów nastąpił powrót do germanizacji , a zwłaszcza w szkolnictwie , sądownictwie , administracji . W 1853 r. wykłady szkolne prowadzono tylko w języku niemieckim .W 1859 r. Austria została uwikłana w wojnę z Francją o Piemont , wojnę Austria przegrała , co zemściło się na premierze Aleksadrze von Bachu , w tym samym roku cesarz Franciszek Józef I zdymisjonował rząd i premiera , zerwał z biurokracją i centralizmem , na fotel premiera powołał Anegora Gołóchwskiego . Oznaczało to powrót do federalizmu i autonomi dla krajów monarchii. 20.10.1860 r. cesarz wydał tzn. Dyplom Październikowy, określając nowe zasady ustrojowe monarchii. Władza ustawodawcza miała należeć do Rady Państwa ( Reichsrat) i do sejmów krajowych. Sejmy te miały posiadać szerokie kompetencje ustawodawcze i wysyłać swoich delegatów do Rady Państwa. Kompetencje Rady Państwa były ściśle określone i obejmowały sprawy podatkowe, budżetowe, monetarne i celne, wojskowe, kolejowe, pocztę i telegraf, reszta należała do sejmów krajowych. Dyplom nie otrzymał poparcia niemieckich liberałów i już w grudniu 1860 r. Gołóchwskiego, zastąpił Anton von Schmerlig .

26.02.1861 r. wydano patent Lutowy w którym utrzymano Radę Państwa i Sejmy Krajowe , którym z poprzedniej kadencji pozostawiono mniej ważne sprawy lokalne . Na podstawie patentu wydano akty prawne, które określały podstawę ustroju w królestwie Galicji i Lodomerii. Władzę reprezentował namiestnik pochodzenia polskiego, rezydujący we Lwowie. Kierował on całą administracja Galicji przy pomocy urzędu zw.. Namiestnikostwem, któremu podlegały powiaty i starostwa – starostwa dzieliły się na gminy miejskie, wiejskie i obszary dworskie. Galicyjski Sejm składał się z tzw. wirylistów i